Размер шрифта
A- A+
Межбуквенное растояние
Цвет сайта
A A A A
Изоображения
Дополнительно

Архив новостей

02.12.2016

Што такое вячоркi?

Вячоркі, вечарынкі, вечарушкі, супрадкі, попрадкі, хвацеры — сезонная форма правядзення моладзевагавольнага часу ў асенне-зімовы час, найбольшхарактэрная для ўсходніх і паўднёвых славян. У заходніх славянпадобныя сходы не былірэгулярнымі. На вячоркахраспавядалі казкі, танцавалі, спалучаючы вольны час з працай.

Заняткі на вячорках.

Вячоркі склікаліся часта для жаночых калектыўных работ (талака) і з'яўляліся выглядам суседскай узаемадапамогі, напрыклад, для восеньскай нарыхтоўкі прадуктаў, прадзення (усх.-слав. супрядки; балг.: преденка 'прадзенневоўны, бавоўны, лёну'), абскубвання пяра (польск.: skubaczki, чэшск.: dram peri) для пярын і падушак, часам напярэдаднівяселля для завяршэння пасагуня весты (балг.: шиенка, плетенка). У гураляў(руск.) бел. Польшчы вячоркі ладзілі для знаёмства юнака з дзяўчынай.

Як правіла, на любыя віды вячорак запрашаліся нежанатыя хлопцы, і працы заканчваліся пачастункам, спевам песень і танцамі. У рускіх вячоркі выразна размяжоўваліся па характары заняткаў і дзяліліся на рабочыя (руск.:прядимые, супрядки) і «з гульбою» (руск.: игримые, игрища, беседы).

Час

Вячоркі пачыналі сяпасля заканчэння летне-асенніх палявых работ, кульмінацыя іх прыходзілася на перыяд калядаў.

Першыя вячоркі прымяркоўваліся да аднаго з вялікіхвосеньскіх святаў: ваўсходніх і паўнёвых славян — да Успення Багародзіцы, а таксама да Сямёнава дня (ст.-слав.), свята Нараджэння Багародзіцы, Узвіжання(руск.) бел.(14 [27] верасня), дня ІаанаБагаслова (26 верасня [9 кастрычніка] ), Пакроваў Багародзіцы, якая лічылася апякункайсям'і і мацярынства і дапамагала ў ажыццяўленні шлюбу, і дня Параскевы Пятніцы(руск.) бел. (28 кастрычніка [10 лістапада] )

Памяканне адкуплялі за дровы, хлеб, крупы або частку гатовага прадукту (пражы). У паўднёвых славян вячоркі летам і ў пачаткувосенізбіраліся ў двары, на вуліцы, на паляне, гумне, скрыжаванні, у разведзенагавогнішча, у дажджлівы час — пад навесам сярод баб, у халодны час года — па чарзе ў доме кожнайдзяўчыны ля ачага.

Магічныяпрыёмы

Каб прыцягнуць хлопцаў на вячоркі, дзяўчыны звярталіся да магічным прыёмам: раскідалі сцяжынкі ад ганка да дарогі, мялі ад парога да чырвонага кута смецце, пакінутае хлопцамі ад папярэдняй вячоркі, крычалі ў трубу. Юнакі прысутнічалі на вячорках ў якасці гасцей, у адзін вечар яны маглі наведаць некалькі вячорак. Каб затрымаць іх у сябе, дзяўчыны клалі ў печ апалонік, верачы, што пакульяна ў печы, хлопцам не сысці з хаты.

Удзельнікі

На вячорках прысутнічалі дзяўчаты і хлопцы адной вёскі або моладзь з бліжэйшых вёсак. Пры сустрэчы з чужынцамі мясцовыя хлопцы бралі з суседскіх выкуп на карысць вячорак. Калі мясцовыя хлопцы былі супраць «чужынца» — то нярэдка такія вячоркі заканчваліся бойкай (рус.). 

Гулянні

Гулянні(руск.) бел. (усх.-слав.) — святочныя моладзевыя сходы, не звязаныя з працай, якія таксама мелі свой рэгламент. Вячоркі граліся пад час каляднага посту і пасля святак да масленіцы па нядзелях і святочных днях. У іншыхтрадыцыях вячоркі адрозніваліся па часе сутак: першыя ўладкоўваліся днём, а другія доўжыліся з вечара да раніцы. Для танцаў наймалі музыкаў, якія гралі цэлы вечар. 

Разделы сайта